Wspinaczka jest bardzo specyficznym sportem, na tyle, że przez niektórych traktowana jest jako sposób na życie. Z definicji wspinaczka jest to przemieszczanie się w terenie na tyle stromym, że wymaga on użycia rąk, aby w ogóle utrzymać równowagę. Do wspinaczki zalicza się również bouldering, czyli wspinanie się na ogromne kamienie. Wspinacze wspinają się na następujące rodzaje skał: piaskowiec, zlepieniec, wapień, granit. Z nich zbudowane są góry czy skałki. Istnieją także sztuczne obiekty czy ścianki wspinaczkowe, które mogą być traktowane jako doskonałe mies=jsce dla ćwiczeń. Mimo tego, że podczas wspinaczki czasem trzeba przemieszczać się w poziomie, ruchy takie nie są już zaliczane do wspinaczki. Przemieszczanie się poziome nazywane jest trawersowaniem. Najbardziej podstawowym podziałem wspinaczki jest podział na: wspinaczkę klasyczną (w której sprzęt używany jest jedynie do asekuracji, a śmiałek przemieszcza się wyłącznie siłą własnych rąk i nóg), oraz wspinaczkę techniką sztucznych ułatwień (czyli przy użyciu haków, drabinek i innego sprzętu). Innym podziałem jest podział według terenu działania: wspinaczka na sztucznych obiektach – buildering, czyli wspinanie na budynki itp,; bouldering, czyli wspinaczka na wolnostojące skałki, wspinaczka skałkowa, wspinaczka piaskowcowa, wspinaczka skalna, wspinaczka górska (z podziałem na taternictwo letnie i zimowe oraz alpinizm – w górach z lodowcem), wspinaczka lodowa, wspinaczka mikstowa, z wykorzystaniem różnych technik, stosowana na przykład w Alpach, wspinaczka wielkościanowa oraz wspinaczka wysokościowa, do której należy himalaizm. Najczęściej wspinacze pracują w parach lub w trójkę, rzadkością jest wspinacza solowa. Jest ona również uważana za szczególną, gdyż wymaga wysokich umiejętności i odporności psychicznej. Biorąc z kolei pod uwagę rodzaj asekuracji, możemy wyróżnić wspinaczkę bez asekuracji, z asekuracją dolną, asekuracją górną (na drugiego, na wędkę). Istnieją także dwa wyjątkowo trudne rodzaje wspinaczki – ze względu na bardzo trudne warunki zalicza się do niej wspinaczkę zimową, oraz wspinaczkę nocną, na bardzo niesprzyjającą ciemność.
